Архивы История - Страница 3 из 26 - Блоги Якутии

1 месяц назад

Сокуону тойоннуур салаа

Ыйыталлар 1) Иччитэ биллибэт тутуур сылгы баарын нэһилиэгин сэбиэтиттэн суруктаах кэлэн, дьүһүнэ суругуттан атын да буоллар миэнэ диэтэҕинэ ылара сөп дуо?  Улуус Ситэриилээх Кэмитиэтиттэн бэйэтэ биллэҕинэ, дьүһүнэ кыра сыыһалаах да буоллар, нэһилиэк сэбиэтэ биэрдин диэн ыйаахтаах буоллаҕына онон ылара сөп дуо?  Итини атын сууттар хайдах көрөллөр? Эппиэттиибит 1) Сүтүктээх киһи нэһилиэгин сэбиэтигэр сүтүктэнээччитин тыллаан суруттарыахтаах, бэйэтэ буоллаҕына Далее…

1 месяц назад

Дьүпсүн оскуолатын туһунан

Бу хаһыакка суруйбут таб. үксүн сымыйанан суруйар эбит. Дьүпсүн оскуолатыгар бэйэлэрин дьаһанар, харанар чааһынан (самообслуживание) 12-тэн үөһээ саастаахтара үлэлиир. Кыра оҕолор дьонноро оҕолорун үлэлээбиттэрин үрдүнэн оскуола үлэтин биһи үлэлиибит диэн хаһан да көрдөспөт этилэр. Оскуоланы сууйарга куруук остуорас ууну сылытан биэрэр. Саҥардыы ыалдьан баран үтүөрбүт дьиэ сууйан сыыстаран өлө сыһан баран тиллибит биир оҕо баар диэн адьас Далее…

1 месяц назад

Аллан (Алдан) арахсарыгар саамай сөптөөх

Аллан былыр батталлаах үйэ баарына биир Байаҕантай улууһа диэн аатырбыта. Аны сэбиэскэй былаас быһыытыгар кини Байаҕантайы кытары биир улуус буолара хайаан даҕаны сөбө суох. Бастыҥ биричиинэтэ буолар: Аллан Уолба икки арда 50 биэрэстэҕэ дылы букатын ыала суох, ити кэннэ устатын тухары саамай куһаҕан нуудра-бадараан сир. Иккис биричиинэтэ – Байаҕантай улууһун Ситэриилээх Кэмитиэтиттэн Аллан уһук нэһилиэгэ 190 биэрэстэ. Далее…

1 месяц назад

Таһын көрүмэҥ, иһин көрүҥ!

Бу күһүн саха руотатыттан хас да киһи күрээн хаалтара. Аҕыйах хонуктаахха эмиэ аҕыйах киһи түөкүннэрин туһугар суукка бэриннилэр. Ол кэннэ икки киһини өйдөрө хамныырын туһунан кэбиһилиннэ. Ити түөкүн буолбут дьону суут сураҕалаан, силиэстийэлээн биллэҕинэ кинилэр икки-үс сыллаахтан кырааһыт, бөдөҥньүт буолтар эбит. Маннык дьоннор Кыһыл Аармыйаҕа түбэһэн ааты алдьаталларыгар буруйдаахтар уокругтар сууттара, кинилэр киһини төрдүттэн-төбөтүттэн билбэккэ ахсааны Далее…

1 месяц назад

Кыһыл аармыйа олоҕо

Саллааттан күрээбит буруйданна Кулун тутар 3-с күнүгэр саллааттар кулууптарыгар кылаабынай суут сиэксийэтэ саллааттан күрээбит Онтуон Дьөгүөрэп диэн киһи дьыалатын көрө, бу дьыала туһунан буруйдааччынан кэлбит Дьокуускай уокуруг борокуруора т. Банамарыап, көмүскээччинэн Попуоп. Сэлиэдэбэтэл буруйдуур түмүк тыла ааҕыллыбытын кэннэ т. Банамарыап ыйан турар ыстатыйаларынан маннык-маннык холуобунай дьыалаҕа суут буруйдуохтаах диир:1) саллааттан күрээбитин туһугар,2) баран иһэн оҥочону, ол Далее…

1 месяц назад

Дьахтар күнэ

Кулун тутар ый 8 күнүгэр аан дойду үрдүнэн буолар үлэһит, бааһынай дьахтарын күнэ. Бу күн буолар баайдар баттаан олорор сирдэригэр үлэһит бааһынай дьахталлара хара батталы кытта охсуһар күннэрэ. Маннык күҥҥэ аан дойду дьахталлара холбоһон мунньустан көрөллөр, күүстэрин-уохтарын баайдары кытта охсуһарга көрдөрөллөр. Бастаан бу күн оҥоһуллубута 1910 сылга 2-с аан дойду өрөбөлүүссүйэ диэки үлэлиир дьахталлар мунньахтарынан. Бу күн Далее…

1 месяц назад

Ө.Дь. Кулакуоскай үбүлүөйэ

“Саха омук” киин бырабылыанньатын ууруутунан бу кулун тутар ортотун диэки Өлөксөй Дьэлиһиэйэп Кулакуоскай 25 сыл тухары саха литературатыгар үлэлээбитин туһунан үбүлүөй (бырааһынньык оҥорор). Ол үбүлүөйү дьаһайарга туспа кэмииссийэ оҥоһулунна: А. Сопуруонап, А. Байаарап, Г. Куолиэсап. Киин бырабылыанньа бу тэрилтэҕэ кыттыан баҕалаах сууттары, органисаассыйалары, тас да дьону көрдөһөр: ол талыллыбыт кэмииссийэҕэ хайдах быһыылаахтык көмөлөһөргүтүн биллэриҥ диэн. Бырабылыанньыйа. Далее…

2 месяца назад

Дэлэгээт Уйбаан аатын чиэстээхтик сүгэбит

Гражданскай сэрии дьоруойа, аатырбыт разведчик Иван Иванович Константинов-Дэлэгээт Уйбаан быйыл аата дорҕоонноохтук ааттанарыгар түөрт үөрүүлээх төрүөт баар: күн сирин көрбүтэ 135 сыла,  бэрэссэдээтэллээбит “Тэҥнэбил” артыала Саха сиригэр бастакынан тэриллибитэ 100 сыла, кини аатын сүгэр Амма улууһун Сулҕаччы оскуолата төрүттэммитэ 130 сыла уонна кини туһунан кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэни Дэлэгээт Уйбаан сиэнэ, Таатта улууһун Тыараһа орто оскуолатын учуутала, СӨ үөрэҕириитин туйгуна Рена Нотаровна Егорова хомуйан Далее…

2 месяца назад

Өксөкүлээххэ сүгүрүйэн

Айар тыл аҕата, бөлүһүөк суруйааччы Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй бүгүн, ол эбэтэр кулун тутар 16 күнүгэр, төрөөбүтэ 148 сылын бэлиэтээн, үгэскэ кубулуйбут сүгүрүйүү түмсүүтэ Дьокуускайга буолан ааста. Доҕордоһуу болуоссатыгар баар мэҥэ тааһыгар уопсастыбаннас сибэкки дьөрбөтүн уурда, сиэнэ Лариса Реасовна Кулаковская, култуура миниистирин солбуйааччы Мария Турантаева, Саха сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Гаврил Андросов уо.д.а. тыл эттилэр. Далее…

2 месяца назад

Дурда-хахха буолар Айыы бухатыырын санатара

Доҕорбут Василий Иванович Босиков-Босяк 1973 сыллаахха Саха судаарыстыбаннай университетын саха салаатын бүтэрбитэ. Кинилэр куурустара, чахчы да, чаҕылхай этэ. Онно киирэн үөрэнэр – киһиэхэ эрэ тиксибэт үрдүк ситиһии буолара. Ахтыылартан аахтахха, Харысхал, Доллу курдук өрүөллэр, киирии эксээмэннэргэ баалларынан хапсыбакка, кыайан ааспатахтар эбит. Кинилэр кэлин киэҥник биллэр дьон буолбуттара. Сэмэн Тумат эмиэ баала тиийбэккэ, кэтэхтэн үөрэххэ киирэн Далее…