“Саха омук” киин бырабылыанньатын ууруутунан бу кулун тутар ортотун диэки Өлөксөй Дьэлиһиэйэп Кулакуоскай 25 сыл тухары саха литературатыгар үлэлээбитин туһунан үбүлүөй (бырааһынньык оҥорор). Ол үбүлүөйү дьаһайарга туспа кэмииссийэ оҥоһулунна: А. Сопуруонап, А. Байаарап, Г. Куолиэсап. Киин бырабылыанньа бу тэрилтэҕэ кыттыан баҕалаах сууттары, органисаассыйалары, тас да дьону көрдөһөр: ол талыллыбыт кэмииссийэҕэ хайдах быһыылаахтык көмөлөһөргүтүн биллэриҥ диэн. Бырабылыанньыйа. Далее…

Гражданскай сэрии дьоруойа, аатырбыт разведчик Иван Иванович Константинов-Дэлэгээт Уйбаан быйыл аата дорҕоонноохтук ааттанарыгар түөрт үөрүүлээх төрүөт баар: күн сирин көрбүтэ 135 сыла,  бэрэссэдээтэллээбит “Тэҥнэбил” артыала Саха сиригэр бастакынан тэриллибитэ 100 сыла, кини аатын сүгэр Амма улууһун Сулҕаччы оскуолата төрүттэммитэ 130 сыла уонна кини туһунан кинигэ бэчээттэнэн таҕыста. Кинигэни Дэлэгээт Уйбаан сиэнэ, Таатта улууһун Тыараһа орто оскуолатын учуутала, СӨ үөрэҕириитин туйгуна Рена Нотаровна Егорова хомуйан Далее…

Айар тыл аҕата, бөлүһүөк суруйааччы Алексей Елисеевич Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй бүгүн, ол эбэтэр кулун тутар 16 күнүгэр, төрөөбүтэ 148 сылын бэлиэтээн, үгэскэ кубулуйбут сүгүрүйүү түмсүүтэ Дьокуускайга буолан ааста. Доҕордоһуу болуоссатыгар баар мэҥэ тааһыгар уопсастыбаннас сибэкки дьөрбөтүн уурда, сиэнэ Лариса Реасовна Кулаковская, култуура миниистирин солбуйааччы Мария Турантаева, Саха сирин суруйааччыларын сойууһун бэрэссэдээтэлэ Гаврил Андросов уо.д.а. тыл эттилэр. Далее…

Доҕорбут Василий Иванович Босиков-Босяк 1973 сыллаахха Саха судаарыстыбаннай университетын саха салаатын бүтэрбитэ. Кинилэр куурустара, чахчы да, чаҕылхай этэ. Онно киирэн үөрэнэр – киһиэхэ эрэ тиксибэт үрдүк ситиһии буолара. Ахтыылартан аахтахха, Харысхал, Доллу курдук өрүөллэр, киирии эксээмэннэргэ баалларынан хапсыбакка, кыайан ааспатахтар эбит. Кинилэр кэлин киэҥник биллэр дьон буолбуттара. Сэмэн Тумат эмиэ баала тиийбэккэ, кэтэхтэн үөрэххэ киирэн Далее…

Кулун тутар 6 күнүгэр Саха Сирин норуоттарын муусукатын уонна фольклорун түмэлигэр, Норуот маастарын күнүн бэлиэтээһин чэрчитинэн, “Мастера-изготовители струнных инструментов саха” каталог биһирэмэ буолла.  Кинигэни билиһиннэрэр тэрээһиҥҥэ мусуой дириэктэрэ Мария Ильинична Корнилова: “Бу каталог Аиза Петровна Решетникова төрөөбүтэ 80, “Кыл саха” ансаамбыла төрүттэммитэ 10 сылларыгар, итиэннэ саха төрүт үстүрүмүөннэрин оҥорор маастардар айымньыларын үөрэтиигэ ананар”, – диэн Далее…

Бу сайыҥҥы дьыл Бахсы, Дойдуунскай нэһилиэк буоланнар Улуу Арыы быһаҕаһын аҥардаспыттара: хоту өттүн Бахсы ылбыта; соҕуруу өттүн олохтоох ылбыта.  Олохтоох дьон бэрт үчүгэйдик оттоон сиэтилэр; онтон Бахсыттан 3 киһи киирэн бэрт аҕыйах паай сири оттоон баран быраҕан кэбистилэр. Бырахпыт сирдэрэ бэккэ үүммүт этэ. Хата ону сылгы, ынах мэччийэн туһанна. Онон, мин санаабар, арай бэрт улахан сут кэллэҕинэ Далее…

Улууска быйыл биир оскуола баар, 90-тан тахса үөрэнээччи оҕолоох, онно икки учууталлаах. Пансиоҥҥа 14 оҕо баара, бары тулаайах, утуйар да таҥастара суох оҕолор. Сорохторо оһох аттыгар олох мас тардан баран түһэн сыталлар. Дьиэлэрэ буоллаҕына күнүс оһох оттуллубутун кэннэ +9° тымныы буолар, онтон түүн -6°-7° буолар. Бу маннык тымныы дьиэҕэ оҕолор, быһыыта, тымныйан ыалдьыыһыктар, ыалдьаллар даҕаны. Оһохторо Далее…

1924 с. дь. сэтинньи ый 28 к. Дьүпсүн улууһугар биир Сахаар диэн аҕабыыт биир Өспөх нэһилиэгэр Маппый Бырыбылыых диэн т. ийэтэ ыалдьыбытыгар аҕабыыкка кэлбит, онуоха таҥара киһитэ үөрэ-көтө барбыт бу эмээхсини суолугар кэскиллии. Бу тиийбитэ эмээхсин өлөөрү сытар эбит, онуоха бу аҕабыыт тыын харбаатынан бу эмээхсини таҥараҕа тиксэрбит, таҥараҕа тиксээт эмээхсинэ өлөн хаалбыт. Эмээхсиннэрин аҕалан Далее…

 Саха сирэ нуучча судаарыстыбатыгар холбоһуутугар Суотту нэһилиэгин сирэ быһаччы кыттыгастаах. Бастакы айанньыт Семен Дежнев Суотту баайын тапталлаах кыыһын Абакайааданы кэргэн ылбыта. Ол норуоттар доҕордоһууларын бигэртэтэр туһуттан норуодунай суруйааччыбыт Д.К. Cивцев-Суорун Омоллоон Суотту бөһүөлэгин чугаһыгар баар Ой Бэс диэн сиргэ, Өлүөнэ өрүс кэрэ кытылын үрдүгэр, саха норуота улуу нуучча норуотун кытта үйэлээхтик уруурҕаспытын өйдөбүнньүгэ буолуохтаах түмэли Далее…

Сыыһа ыыртан ынах-сүөһү буортутуйар. Сутуругунан ыатахха ынах эмиийэ уһаабат, онон илиинэн ыырдааҕар ордук. Бастааҥҥы үүтүн сиргэ ыахха сөптөөх. Бааһынай хаһыатыгар (Крест. газета) суруйаллар эбит, хайдах ынаҕы ыахха диэн, онно этэллэр эбит “сыыһа ыыртан ханнык баҕарар ынаҕы буорту гыныахха сөп” диэн. Ити кэннэ ынаҕы ыах иннинэ илиини суунарга сөптөөх, тымныы сиргэ турар буоллаҕына сылаас уунан сууйарга, ол Далее…