2 недели назад 811
Сэргэ төрдүгэр 100 сыллаах сэһэн
Национальнай бибилэтиэкэ тэриллибитэ 100 сылыгар анаммыт үбүлүөйдээх ыһыахпыт Үс Хатыҥ сиригэр баар түһүлгэбитигэр бэртээхэйдик ааста.
Дириэктэр солбуйааччыта Александр Игнатьев салалтатынан эр дьоммут, түһүлгэни тупсарыыга сайын саҕаланыаҕыттан буһа-хата үлэлээннэр, тэрээһини ыытарга бары өттүнэн табыгастаах буолбут. “Өссө да оҥорон-тутан иһиэхпит, былаан элбэх”, – диир Александр Васильевич, тупсаҕай көстүүлээх саҥа сыанабытыгар наҕараада туттаралларын мас сытынан дыргыйар ыскамыайкаларбытыгар көрө олорон.
Саамай долгутуулаах уонна үөрүүлээх историческай түгэн – 100 сылбытынан үбүлүөйдээх сэргэни анньан, түһүлгэбит ортотугар туруордубут.
Бу сэргэни бибилэтиэкэбит үлэһитэ, айар куттаах, хоһоон аргыстаах Петр Атласов бэйэтэ суоран, кыһан, чочуйан оҥордо.
Сахаларга “Сэргэ төрдүгэр сэһэн” диэн өйдөбүл баар. Ол аата ханнык баҕарар сэргэни түөрэн көрдөххө – бэйэтэ туспа кэпсээн, ааспыт олоҕу сэһэргиир номох. Оттон биһиги сэргэбит төрдө, үйэлээх устуоруйабытын сэһэргиирин таһынан, өссө үрдүгэр үс кинигэлээх: саха үөрэхтэнэн, ол сэһэни сурукка тиһэн, кинигэ гынан тарҕатан, күн бүгүн билиитинэн саҥаны айа-тута сылдьарын бэлиэтэ.
Сэргэбит үөһэ үрүтэ кинигэлэри халлааҥҥа өрө ууммут курдук көстөрө – үрдүккэ-сырдыкка талаһыына, куйаар ситимин үйэтигэр кинигэттэн сыыппара эйгэтигэр көһөн, оҥоһуу өйү баһылаан, саҥа саҕахтары арыйарга дьулуһууну кэрэһилиир.
Дириҥ ис хоһоонноох ойуулаах-мандардаах сэргэбит тула тоҕуоруһа туран, оһуокайдаан ойдубут, эһиэкэйдээн эҥээриттибит.
“Бары мустубуппут наһаа үчүгэй. Сыл аайы түһүлгэбитигэр бу курдук түмсэри үгэс оҥостуоххайыҥ. Барыларыгар тиэрдиҥ, эһиил өссө күүскэ бэлэмнэнэн, өссө элбэх буолан кэлиэххэ”, – диэтэ дириэктэрбит Саргылана Максимова.
Дьокуускайга Астана күннэрэ ыытылла туралларынан, түһүлгэбитигэр казахтар ыалдьыттаатылар. “Биһиэхэ Навруз диэн төрүт бырааһынньыктаахпыт. Эһиги ыһыаххыт эмиэ ол курдук ыраастаныы, арчыланыы суолталаах эбит. Онон биир түүр омук буолан, маарыннаһар өрүппүт үгүс”, – диэтилэр.
Өрүү тэрээһиннэрбитигэр кэлэн кыттар Санита Ай уонна Эрхаан Николаев бу да сырыыга ылбаҕай ырыаларынан киэргэттилэр. Кинилэргэ наһаа махтанан туран, Эрхааны СӨ үтүөлээх артыыһа ааты ылбытынан эҕэрдэлиибит!
Ыһыахпыт маанылаах остуолун аһа-үөлэ дэлэйэ сөхтөрдө.
Бибилэтиэкэбит шеф-повара Прокопий Петров ыйыытынан-кэрдиитинэн уолаттарбыт бэртээхэй плов, шашлык, миин астаан күндүлээтилэр.
Оттон саха аһын күрэҕэр электроннай издательство блиныттан кинигэ курдук оҥорбут тортара бастаата. Алина Ефимова бөрүөгэ иккистээтэ, Людмила Ан-Чеучи саламаата үһүстээтэ. Биһирэбил бириистэргэ Варвара Еремеева, Сардаана Алексеева, Мария Аргунова, Наталья Борисова тигистилэр.
Манна даҕатан эттэххэ, Наталья Борисова дьиэ кэргэнэ барытыгар көхтөөхтүк кытынна. Оҕолоро бибилэтиэкэ үбүлүөйүгэр анаммыт “Моя мама – библиотекарь” уруһуй куонкуруһугар, Кыайыы 80 сылынан ыытыллыбыт өй күрэҕэр дьиэ кэргэнинэн миэстэлэһэннэр, наҕараадаларын ытыс дохсун тыаһыгар туттулар. Аны сахалыы таҥаска III миэстэ буоллулар. Маладьыастар!
Саха таҥаһыгар Октябрина Карамзина кыргыттарын кытта бастаата. Иккискэ – Атласовтар. Үһүскэ – Захаровтар.
Оттон далбар хотуттарга халадаайын бэйэтэ тикпит, хаһыаччыгын (кэһиэччигин, сэлиэччигэн – ким хайдах этэринэн) оҕуруотун-хоруоҥкатын эмиэ бэйэтэ тиһэн киэргэппит Надежда Егорова кыайда.
Тамара Семенова наһаа мааны былаачыйата бибилэтиэкэбит устуоруйатын кэпсиир кистэлэҥнээх эбит. Ол курдук, Историческай саалаҕа худуоһунньук Н.Н. Иннокентьев хартыыната баарын билэҕит. Онно кини 1911 сыллаахха, кыһыл кирпииччэ дьиэбит тутуллан бүтэн, бибилэтиэкэ-мусуой аһыллыытыгар Крафт тыл этэ турарын уруһуйдаабыт. Ол мунньахха 3 дьахтар ойууламмыт. Олортон биирдэстэрэ – Кузьмина Елизавета Николаевна. Кини дьахтар гимназиятын начаалынньыга эрэ буолбатах эбит, өссө куораппыт оччотооҕу култууратын сайдыытыгар – сиэдэрэйдик симэнэртэн саҕалаан, кинигэ ааҕыытыгар тиийэ – сүҥкэн сабыдыаллаах далбар эбит. Биир хаартыскаҕа сырдык тэтэркэй былаачыйалаах, илиитигэр сэлээппэтин тутан олорорун Тамара Николаевна олус сэргии көрөн, ону сахалыы истииллээн үтүгүннэрэн тиктэрбит.
Дьэ, ити курдук биир былаачыйа биһиэхэ бибилэтиэкэбит кэрэхсэбиллээх устуоруйатыттан түгэни билиһиннэрдэ. Оттон үһүс миэстэни Лариса Кычкина уонна Сардаана Скрябина үллэһиннилэр.
Эр дьоҥҥо соҕотох кыттааччы Александр Игнатьев сахалыы хомуһуола бөлүүн түүн тигиллэн бүппүт. Онон саҥа көстүүмү бары да сонургуу, кэрэхсии көрдүбүт. Куругар бэйэтэ охсубут быһаҕын иилинэн, уобараһын толору ситэрбит.
Биһирэммиттэр бары бэлэх-туһах тутан, бэтэрээннэрбит үлэлээбит тэрилтэлэригэр ыҥырыллан ыалдьыттаан, астынан тарҕастыбыт.
Ыһыаҕы тэрийбит идэлээх сойууспутугар (бэрэссэдээтэл Евгения Гапанович), ыытааччыбытыгар Надежда Бадмажаповаҕа уонна кэлэктиип эр дьонугар махтанабыт!
Анисия Иевлева сырдатыыта.
