Сэтинньигэ элбэх суруйааччы төрөөбүт: Ойуунускай, Алампа, Чысхаан… Оттон бүгүн сэтинньи 22 күнүгэр Николай Гаврилович Золотарёв-Якутскай  күнү көрбүт (1908-1995 сс). Былырыын бу “Блоги Якутии” интэриниэт-сурунаал “Сахалыы сэһэргиэх” былаһааккатыгар Мария Неймохова ыстатыйатын таһаарбыппыт. Онно кини  1988 сыл балаҕан ыйыгар кэргэнэ Егор Неймохов Николай Якутскайы, 80 сааһын үбүлүөйдээх тэрээһиннэринэн, Бүлүү улуустарынан арыаллаабытын туһунан суруйбута. Ол айаҥҥа сылдьыспыт Иван Далее…

Саха тылын  худуоһунньук хараҕынан көрдөрөр “ҺӨҔҮҤ” быыстапка ураты эйгэтигэр хоһоон дьоро киэһэтэ буолан ааста: “Тыл туһунан тыл” диэн перфоманс. Бу информация, цифровизация, глобализация, модернизация, урбанизация, быһата, барыта ЦИЯ баһылаабыт үйэтигэр төрөөбүт тыл суолтатын толкуйдатар ыйытыылартан дьүһүйүүбүт саҕаланна. Төрүт дорҕоону аныгылыы тэтимҥэ тыаһатар Далан дьүрүскэнин, Спиридон Иванов хомуһун доҕуһуолугар поэттар Рустам Каженкин, Саргылаана Сандаар, Анатолий Слепцов, Далее…

Бүгүн сэтинньи 21 күнүгэр Николай Максимович Заболоцкай-Чысхаан төрөөбүт күнэ. Айар аата да этэринии, кини тымныы оройунан сураҕырар Өймөкөөҥҥө 1908 с. күн сирин көрбүтэ. Айар үлэтин саҕаланыытыгар Ойуунускай хайҕалын ылбыт уран тыл маастара Чысхаан биһиэхэ бэртээхэй айымньылары суруйан хаалларбыта. Олортон саха дьоно саамай билэрэ –  “Мааппа”. Оруобуна бу күннэргэ режиссер Алексей Романов ити кэпсээҥҥэ олоҕуран устубут  “Хаар Далее…

Ураты уйан дууһалаах поэт Анемподист Иванович Софронов-Алампа хоһооннорун норуодунай артыыс Гаврил Гаврильевич Колесов 1996 сыллаахха суруйааччы төрөөбүтэ 110 сылын  бэлиэтиир дьоро тэрээһиҥҥэ аахпытын таһаарабыт. Бу үбүлүөйдээх тэрээһин Таатта улууһун Дьохсоҕон нэһилиэгэр буолбута. Алампа аатынан кулуупка, билиҥҥинэн Норуот айымньытын дьиэтигэр.

Бүгүн халандаарга 11.11. чыыһыла. Сэтинньи 11 күнэ. Улуу убайбыт Ойуунускай төрөөбүтэ 131 сылын туолла. Барытыгар “1” сыыппара баарын курдук, кини үйэлэр тухары бастакы уонна бастыҥ буола туруоҕа. Бу бэлиэ күҥҥэ, үгэс курдук, дьон кини пааматынньыгар тоҕуоруһа муһунна, мэҥэ бэлиэтигэр сибэкки дьөрбөтүн ууран сүгүрүйдүлэр, ахтан-санаан аастылар. Оттон биһиги бүгүн Платон Алексеевич Слепцов-Ойуунускайга анаммыт уонна кини бэйэтэ Далее…

Саха сирэ автономнай өрөспүүбүлүкэ буоларын турууласпыттар – сүүрбэлэриттэн эрэ тахсыбыт эдэркээн бэйэлээх уолаттар этилэр. Уонна хайдах курдук, улахан бэлиитиктии мындырдык, наада буоллаҕына ньуолбардык, ситиһии туһугар киирсибиттэрэй?! Киһи сөҕөр эрэ.  Ол уолаттартан биирдэстэрин Степан Максимович Аржаков төрөөбүтэ 125 сылыгар анаан режиссёр Руслан Тараховскай Былатыан Ойуунускай аатынан Саха тыйаатырыгар норуодунай суруйааччы Дмитрий Наумов “Үйэлэри уҥуордаан” саҥа испэктээгин Далее…

Арассыыйаҕа сэтинньи 8 күнэ – Сулууспаларын эбээhинэhин толоро сылдьан, олохторун толук уурбут Ис дьыала уорганын үлэhиттэрин кэриэстиир күн.  Бу күн биhиги оскуолабытыгар биир дойдулаахпыт Никифоров Конон Николаевич туhунан ахтан-санаан, оҕолорго билиhиннэрэр Кэриэстэбил күн буолла. Конон Николаевич Бүлүүтээҕи ис дьыала отделын дьуhуурунай чааhыгар милиционерынан үлэлии сылдьан, Бүлүү куоратыгар сулууспатын кэмигэр, баара-суоҕа 25 сааhыгар, 1995 сыл ыам Далее…

         “Олох суолун хайыһар трассатыгар холуохха сөп. Биир түгэҥҥэ старт бэриллэр уонна ханна эрэ хайаан да биэтэгэ кэтэһэр. Трасса түһүүтэ-тахсыыта суох буолбат, сыырдары дабайыылаах, иҥнэри сирдэринэн ааһыылаах, хабылык-халтархай хаардардаах”. Итинник диэн киирии тылтан – олох уонна хайыһар суолун тэҥнии тутан  хоһуйууттан саҕаланар – өрөспүүбүлүкэҕэ биллэр хайыһардьыт, 9 төгүллээх чөмпүйүөн, Саха сирин спордун сайдыытыгар сүҥкэн өҥөлөөх Далее…

Алтынньы 25 күнүгэр Саха Сирин норуодунай поэта, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылааҕа, култуура үтүөлээх үлэһитэ Бүөтүр Тобуруокап 1917 сыллаахха Үөһээ Бүлүү Ороһутугар күн сирин көрбүтэ. Онон бүгүҥҥү бэлиэ күнүнэн Бүөтүр Тобуруокап хоһоонноругар оҕолор оҥорбут роликтарын түмэн таһаарабыт. Бу  тэттик киинэлэр СӨ Национальнай бибилэтиэкэтэ уонна “Саха Сирин култуурата” айар холбоһук, итиэннэ “Ил Түмэн” издательскай дьиэ, сахалыы Далее…

Махтал диэн наһаа күүстээх ньэгир. “Ол иһин хардарыта махтанан, эрчими эбэр эниэргийэни иҥэриниэхтээххит”, – диэн уйулҕаһыттар сүбэлииллэр.          “Норуот эмчитэ Михаил Фомич Чашкин” диэн кинигэни Дьокуускай олохтоохторугар билиһиннэрэр дьоро күҥҥэ Национальнай бибилэтиэкэ историческай саалата МАХТАЛ сылаас тыынынан илгийдэ. Тыл эппиттэр бары айылҕаттан айдарыылаах Чааскыннарга уонна бу кинигэни таһаарбыт “Таатта” хаһыат эрэдээксийэтигэр махтаннылар, оттон хомуйан Далее…