3 недели назад 527
Бастакы айар киэһэ умнуллубат аналлаах…
Үҥкүү диэн үҥүү: хамсаныыларынан сүгүрүйүү – халлаан куйаарыгар, күҥҥэ-ыйга, бачымах курдук сулустарга, тулалыыр эйгэҕэ, аан ийэ дойдуга, аар айылҕаҕа, айбыттарга уонна айыыларга, орто туруу бараан дойду олохтоохторугар…
Үҥкүү диэн дьүһүйүү: барытын тыыннааҕымсытан көрдөрүү – үрүҥ-хара күүстэр киирсиилэрин, от-мас сипсиэрин, түүл дуу, илэ дуу алтыһыытын, олох бүппэт сүпсүлгэнин, күн-дьыл эргиирин.
Үҥкүү диэн уобарастар: ураты суолталаах бэлиэлэр – Аал Луук мас, араҥас сулус, оһуор туос, оргуһуохтаах кыыс, ону кытта ойууннар-удаҕаннар, боотурдар-бөҕөстөр, үрүҥ күн оҕолоро…
Ол иһин бастакы айар киэһэлэрин Саина Винокурова уонна Василий Эверстов “Образы мироздания” диэн ааттаабыттар.
Кинилэр С.А. Зверев-Кыыл Уола аатынан Үҥкүү национальнай тыйаатырын артыыстара, сүрүннүүр солистара буолаллар.
Бу күн Саиналаах Василий «Легенда о северной звезде», “Бохсуруйуу”, “Оһуор туос”, “Ситим”, “Дети белого солнца”, о.д.а. испэктээктэргэ оонньообут оруолларын толордулар.
Нап-нарын бэйэлээх, чочуллубут курдук чочуонай таһаалаах, кэрэ сэбэрэлээх, курбуу курдук синньигэс, иирэ талах курдук имигэс, лыах сапсынарын курдук чэпчэки, тыал курдук түргэн Саина Винокурова уонна үөһэ көтөн эрэрдии өрө ыстанан тахсар, уһун атахтарынан киэҥ хардыылары оҥорор, уурбут-туппут курдук тупсаҕай туттунуулаах, көнө дьылыгыр уҥуохтаах, кырасыабай көстүүлээх Василий Эверстов – иккиэн хотугу кыраай талааннаах ыччата эбиттэр: Саина Анаабыртан, Василий Кэбээйиттэн төрүттээхтэр.
–Мин толорор партияларбын барытын үрдүктүк тутабын уонна күндүтүк саныыбын. Ол гынан баран, намчы эрээри, күүстээх санаалаах Айыы Куону бэйэбэр чугастык ылынабын (“Дети белого солнца”). Оттон саамай уустук оруолум – “Бохсуруйууга” Кыр Кыыс. Тоҕо диэтэр, куйаары, көстүбэт эйгэни кытта ситимнээх уобараһы арыйар ураты туругу ирдиир. Туруорааччылар миэхэ ити курдук атынтан атын сонун оруоллары итэҕэйэн биэрэллэриттэн үөрэбин, – диир Саина Винокурова, Кытайга уонна Чечняҕа ыытыллыбыт норуоттар икки ардыларынааҕы куонкурустар лауреата, дипломана. – Бастакы айар киэһэм буолан долгуйабын. Ол гынан баран, көрөөччүлэрим ытыстарын тыаһа сүргэбин көтөҕөр. Оннук хардарыта эниэргийэбитин атастаһабыт.
Бу кэнсиэргэ күүскэ бэлэмнэммиппит. Күн аайы туох эрэ уларыйыылар киирэллэрэ, саҥа тугу эмэ эбэн, бырагыраамабытын тупсаран иһэрбит. Маныаха биһиги эрэ буолбатах, хас биирдии артыыс, бу бырайыакка кыттыгастаах киһи бары 100 бырыһыан бэйэлэрин сатабылларын, сыраларын ууран туран, таһымнаах тэрээһин буоларыгар үлэлэстилэр. Ити иһин истиҥник махтанабын.
Василий Эверстов, СӨ култууратын туйгуна: –Бүгүн мин маастарыстыбабын эрэ көрдөрөөрү үҥкүүлээбэтим. Сүрүнэ – үҥкүү диэн хамсаныы эрэ буолбатаҕын, тыыннаах эйгэ буоларын өссө төгүл бигэргэттим дии саныыбын.
Толорбут оруолларбыттан Тимир Уоланы чорботуохпун баҕарабын. Тоҕо диэтэххэ, бу “Дети белого солнца” испэктээккэ Арассыыйа таһымнаах балетмейстер Георгий Ковтун үлэлэспитэ. Мин айар үлэбэр ити бастакы түгэн этэ. Ол иһин умнубаппын, улахан уопуту ылбытым.
“Образы мироздания” ситиһиилээхтик ааһарын туһугар улахан хамаанда хамсанна. Афишабытыттан саҕалаан, рекламатын, көстүүмнэрбитин барытын тустаах дьон сүүрэн-көтөн, түбүгүрэн оҥордулар. Кинилэргэ барҕа махтал буолуохтун!
Долаана Федотова, сүрүн балетмейстер:
-Саиналааах Василий иккиэн чаҕылхай артыыстарбыт буолаллар. Пааранан үҥкүүгэ тэбис-тэҥ хамсаныылаахтар. Ити сэдэх көстүү. Бэйэ-бэйэлэрин наһаа үчүгэйдик истиһэллэр, ситэрсэн биэрэллэр, нууччалыы эттэххэ, чувствуйдаһаллар.
Уобарастарын арыйарга турукка киирэллэр, иэйиилэрин уонна хамсаныыларын сатаан дьүөрэлииллэр. Кинилэр үҥкүүлэриттэн эстетическэй дуоһуйууну ылабын. Бу барыта үлэттэн, идэҕэ бэриниилээх буолууттан уонна бэйэни сайыннара турар баҕаттан тахсар. Тыйаатырбыт маннык үрдүк таһымнаах артыыстардааҕынан киэн туттабын.
Изабелла Егорова, режиссер:
-Аан дойду сыыйа айыллыбытын курдук, бу “Образы мироздания” тыйаатыр хара маҥнай тэриллиэҕиттэн сыыйа оҥоһуллан барбыта: бииртэн биир испэктээктэр, этно-балеттар тахсан испиттэрэ. Ол онтон таҥыллан, бу бүгүҥҥү болотуна ойууланна.
Василий – бүтүн тыйаатыр айар кэлэктиибигэр сабыдыаллыыр, тон биэрэр сүрүн артыыспыт. Оттон үөрэнээччим Саина сыанаҕа да олоҕор курдук естественнэй – олус итэҕэтиилээхтик оонньуур, ханнык баҕарар оруолга органичнай – уобараһыгар бэркэ киирэр. Бу кэнсиэр түмүктүүр үҥкүүтэ финал буолбатах: өссө киэҥ уонна сырдык айар аартык саҕаланыыта буолар…
Үҥкүү норуоттар икки ардыларынааҕы күнүн көрсө, көрөөччүлэргэ дьоро киэһэни бэлэхтээбит Саина Винокуроваҕа уонна Василий Эверстовка Үҥкүү тыйаатырын уус-уран салайааччыта Светлана Бессонова СӨ култуураҕа уонна духуобунай сайдыыга министиэристибэтин, Юрий Зубков култуура үлэһиттэрин идэлээх сойууһун Бочуоттаах грамоталарын, дойдуларыттан Махтал суруктары туттардылар.
“Балетнай оскуола быйыл үбүлүөйдээх 30 сылыгар биһиги выпускниктарбыт бүгүн олус бэрт бэлэҕи оҥордулар”, – диэн эҕэрдэлээтэ дириэктэр Дария Дмитриева.
Кырдьыга да, кэрэ көстүү кэрэхсэбиллээх киэһэтэ олохпутун киэргэттэ.
Хаартыскалар Үҥкүү тыйаатырын ВКонтакте страницатыттан.
Сырдатта Анисия Иевлева.
