2 месяца назад 172
Хотонун дьиэтиттэн араарыммыт таб. кэпсээнэ
(Дьүпсүн улууһа)
Өспөх нэһилиэгэр бу ааспыт 1924 сылга араарбыт хотонун дьиэтиттэн т. Дьэким Таарскай. Ол бу курдук диэн кэпсиир: “Мин быйыл хотоммун дьиэбиттэн арааран бэккэ эрэ диэн абыранным, дьиэм ончу сиигирбэт буолла. Урут дьиэм муннуктара, суол аана дэлби чэҥ муус буолара. Билигин көрдөхпүнэ, хотоннорун дьиэлэриттэн араарымматах ыаллар дьиэлэрэ сиигэ-чэҥэ былыргытыҥ курдук.
Мин бэт үчүгэйдик биллим хотон куһаҕанын. Дьиэ салгынын сүөһү иигин, сааҕын сыта-сымара алдьатарын, хотонтон тахсар салгын иҥэр эбит киһи таҥнар таҥаһыгар, аһыыр аһыгар, иһитигэр, аһыыр аспытыгар тахсар сытын-сымарын буккуйан иҥэрэн аһаатахпытына ыарыы буолуохпутун саамай сөп эбит.
Киһи урут саныыр этэ: хотоммун дьиэбиттэн араардахпына сүөһүлэрим кэйсэн өлүөхтэрэ диэн. Ол сыыһа эбит. Мин манныктык оҥордум: хотоммун биэс суол гына бүтэй курдук быыһааҥ кэбистим, ол быыстарбар сүөһүбүн баайталыыбын, ынаҕы биир быыска, тиҥэһэни эмиэ биир быыска, тыһаҕаһы, тарбыйаҕы атын-атын быыстарга, оҕуһу быыс тас өттүгэр баайабын.
Дьыл баччатыгар дылы дэҥ тахса илик. Хотон буоллар дьиэни кытта турар хотон курдук буолбатах,- кураанах. Сүөһү сытыйбат буолан аһыырын-сиирин ордук астыныыһы.
Мин быйыл муннубунан сыты билэр буоллум. Таһыттан үлэлээн киирдэхпинэ кирим сыта сүрэхпин баттыыр. Онон, кир ыар буолар эбит.
Онон, мин санаан эрэбин, күһүн кыайарым буоллар баанньык туттуом этэ. Ыраас олоххо баҕалаах суут аччыгыйдык эмэ көмөлөһөрө буоллар.
Хотонун араарбыт киһиэхэ нолуок чэпчээн түһэр диэбиттэрэ алҕас эбит, мин нолуогум чэпчээбэтэ”, – иннэ диэн кэпсиир таб. Таарскай.
Таб. Таарскай урут иккитэ-үстэ дьиэтэ умайан, дьадаҥы киһи. Суут көмөлөспөтөҕүнэ таб. Таарскай сүрэҕэ баҕарбытын иһин, сүһүөҕэ тириэрдиэ суоҕа. Маннык суолга суут көмөлөһөрө буоллар үчүгэй буолуо этэ.
Бүөтүр Суркуоп.
Хотонун дьиэтиттэн араарыммыт таб. кэпсээнэ // Кыым, 1925. – # 8. – С. 1.
