К 100-летию Героя Советского Союза Николая Кондакова!

NikBara 4 года назад 110

К 100-летию Героя Советского Союза Николая Кондакова!

В Год патриотизма жители Республики Саха (Якутия) должны вспоминать своих выдающихся земляков, внесших огромный вклад в развитие родной республики!

Вашему вниманию статья Почетного гражданина Республики Саха (Якутия) Климента Егоровича Иванова об одном эпизоде своей деятельности в качестве депутата Верховного Совета СССР, связанном с Николаем Алексеевичем Кондаковым (на якутском языке).

Фото из

Википедии

.

Николай Алексеевич Кондаков

(

1920

—

1979

) — участник

Великой Отечественной войны

, командир огневого взвода 1073-го армейского истребительно-противотанкового артиллерийского полка 5-й гвардейской армии 1-го Украинского фронта,

старший лейтенант

.

Герой Советского Союза

(1990).

Биография

Родился

12 июля

1920 года

в Жемконском наслеге, ныне

Вилюйского улуса

Якутии, в крестьянской семье.

Якут

.

В

1938 году

окончил Вилюйское педагогическое училище. Работал учителем Хампинской начальной школы Вилюйского района.

В Красной Армии с июня

1942 года

. В

1943 году

окончил Ростовское артиллерийское училище. В боях Великой Отечественной войны с декабря 1943 года.

Командир огневого взвода 1073-го армейского истребительно-противотанкового артиллерийского полка

старший лейтенант

Николай Кондаков

25 января

1945 года

при форсировании реки

Одер

в районе населённого пункта

Дёберн

(ныне

Добжень-Вельки

,

Польша

), расположенного в пяти километрах северо-западнее польского города

Ополе

, поддерживая подразделения 173-го гвардейского стрелкового полка, первым переправил орудия вверенного ему взвода на левый берег и способствовал захвату и расширению

плацдарма

. Прямой наводкой артиллерист подавил шесть пулемётных точек и уничтожил до взвода гитлеровцев

[1]

.

В

1945 году

старший лейтенант Кондаков Н. А. был уволен в запас. Член

ВКП(б)

/

КПСС

с

1946 года

. Жил в Якутске. Работал учителем, журналистом, главным редактором комитета по телевидению и радиовещанию Совета Министров Якутской Автономной ССР (1946—1979 годы). Был членом Союза журналистов СССР

[2]

.

Умер

11 июля

1979 года

.

Награды и звания

Указом Президента СССР от

5 мая

1990 года

«за мужество и отвагу, проявленные в период Великой Отечественной войны 1941—1945 годов», старшему лейтенанту Кондакову Николаю Алексеевичу посмертно присвоено звание Героя Советского Союза.

Орден Красного Знамени

(02.04.1945; первоначально был представлен к званию Героя Советского Союза)

[1]

.

Орден Красной Звезды

(03.09.1944)

[3]

.

Медаль «За доблестный труд»

.

Другие медали.

Почётный радист СССР.

Память

Имя Героя носит Жемконская общеобразовательная средняя школа Вилюйского улуса.

В

2005 году

имя Николая Кондакова было присвоено крупному алмазу, добытому в компании «

АЛРОСА

»

[4]

.

В июле

2009 года

в городе

Вилюйске

был открыт памятник землякам — Героям Советского Союза: Н. А. Кондакову,

А. А. Миронову

,

Н. С. Степанову

[5]

. До этого

22 июня

1990 года

на площади Победы были открыты мемориальные плиты в честь Героев

[6]

.

Отдельный памятник был установлен Герою в Вилюйске.

В октябре 2013 года в Якутске открыт памятник Герою

[7]

.

Фото

NewsYkt.ru

с открытия памятника.

СИТЭ ЭТИЛЛИБЭТЭХ БИИР ТҮГЭН

Саха Сириттэн ССРС Үрдүкү Сэбиэтин депутаттара

1989-90 сылларга ССРС Үрдүкү Сэбиэтин депутатынан талыллан, босхолонон депутат эрэ быһыытынан үлэлиир кэммэр Москваҕа олорбутум. Билигин санаатахха, ол биир өттүнэн ньочооттоох курдуга: тэйиччи буоламмыт общественность, көрдөрөр-иһитиннэрэр бэчээт средствотын болҕомтотун улаханнык тардыбат этибит. Ол оннугар босхоломмокко Дьокуускайтан үлэлиир депутаттар, кинилэргэ чугас буоланнар, тугу гыммыттарын тутатына нэһилиэнньэҕэ иһитиннэрэр этилэр. Сорох эдэр корреспонденнар күүркэтиилэрэ даҕаны баар буолара.

Ыраах Москваҕа олорон үлэлиир депутаттар үлэлэрин сырдатыы соҕотох активнай, дьоҕурдаах журналист Иван Ксенофонтов санныгар сүктэриллэрэ. Кини ССРС ҮС съеһин, сессияларын үлэлэрин, онно биһиги, Саха сирин депутаттара, активнайдык кыттан тыл этитэлиирбитин бэрт үчүгэйдик сырдатара. Оттон Осипов, Яковлев, Бойков, Михеев, Колодезников уонна мин быыбардааччылар туруорсар боппуруостарын араас министерстволарынан, ведомстволарынан сылдьан кэпсэтэр, туруорсар, элбэх боппуруостары быһааттарар этибит. Ол болҕомто тас өттугэр хаалара.

Онон урут депутатскай үлэбэр ситэ этиллибэтэх биир түгэҥҥэ тохтуом этэ. Быйыл Улуу Кыайыы 75 сылынан уонна саха биир чулуу уола, Советскай Союз Геройа, чаҕылхай журналист Н.А. Кондаков төрөөбүтэ от ыйын 12 кунүгэр 100 сыла туолбутунан сибээстээн, ити ситэ этллибэтэх түгэни ситэрэн биэрэрим наада курдук.

Сессиялар быыстарыгар депутатскай накаастары толорууга төһө кыалларынан үлэлэһэр этибит. Син элбэх быыбардааччылар туруорсар боппуруостарын быһаарсан турардаахпын. Ол туһунан 2006 сыллаахха тахсыбыт «С верой в будущее родной республики» диэн кинигэбэр сырдатан турабын. Ситэ этиллибэтэх биир түгэҥҥэ тохтуом этэ.

Кыайыы 45 сылыгар бэлэмнэниинэн сибээстээн, Бүлүү оройуонун бэтэрээннэрин сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ, уруккаттан билэр, ытыктыыр киһим А.И. Афанасьев быыбардааччылары кытары көрсө Бүлүүгэ тиийэ сырыттахпына анаан көрүстэ уонна Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтара Миронов А.А., Степанов Н.С., Кондаков Н.А. өссө сэрии бүтүөн иннигэр хорсун быһыыларын иһин Сэбиэскэй Сойуус Геройа аатыгар түһэриллибиттэр эрээри, бириэмэтигэр сөптөөх сыанабылы ылбатахтарын, үбүлүөйдээх сылга иккиһин туруорсубуттара эмиэ түмүгэ суох буолбутун туһунан хомойон кэпсээтэ.

«Депутаппыт быһыытынан бу боппуруоһу өссө туруорус», – диэн көрдөстө уонна ССКП райкомун сэкирэтээрэ, райсовет исполкомун бэрэссэдээтэлэ уонна бэйэтэ илии баттаабыт суруктарын туттаран кэбистэ. Сурук этиллибит дьон сэрии кэмигэр оҥорбут геройдуу быһыыларын толорутук уонна итэҕэтиилээхтик көрдөрөр ис хоһоонноох этэ.

Мин 1990 сыл муус устар ый саҥатыгар ССРС оборонатын миниистирэ Д.Т. Язовы кытары эрдэттэн суруттаран көрүстүм. Толкуйдаан даҕаны көрдөххө, ити боппуруос үөһэттэн сорудах быһыытынан хайдах да быһаарыллар кыаҕа суоҕа. Наҕараадаларга түһэрии, ордук урукку дьыаланы хос көбүтэн туруоруу – бу Оборона министиэристибэтин компетенцията этэ.

Оттон ити бириэмэҕэ ССРС Президенэ буолбут М.С. Горбачеву сирэй көрсөн кэпсэтии кыаллыбат дьыала этэ. Ханна эрэ көрсөн суругу биэрии эмиэ киһи төбөтүгэр батан киирбэт дьыала буоллаҕа, балаһыанньа быһыытынан кини харабыллардаах сылдьара, мээнэ киһини киниэхэ чугаһаппаттар этэ. Оттон тэйиччи соҕустан биһиги кинини элбэхтик көрөр, тылын-өһүн истэр этибит.

Онон мин 1990 сыл муус устар ый саҥатыгар ССРС оборонатын миниистиригэр көрсүһүүгэ уочаракка суруттарбытым. Чочумча буолан баран, хаһан көрсүһүүгэ киирэрбин биллэрдилэр. Көрсүүһүүгэ кичэллээхтик бэлэмнэнэн тиийдим. Сотору кэминэн Сэбиэскэй Сойуус Маршала буолуохтаах Армия генералын Дмитрий Тимофеевич Язовы урут киножурналларга уонна хаартыскаларга эрэ көрөрүм. Уун-утары илэ бэйэтин көрдөххө, уһун уҥуохтаах, байыаннай форма олус барар киһитэ эбит. Сааһырбыт, баттаҕа киинэҕэ көрөрбүнээҕэр убаабыт. Дьоһуннаахтык көрүстэ, кэпсээммин болҕойон иһиттэ. Бэлэмнээн кэлбит суруктарбын ылла уонна сэкирэтээрин ыҥыран: «Урут геройга түһэриллибит буойуннар эбит, Кыайыы үбүлүөйүгэр бэлэмнэнии чэрчитинэн итинник дьыалалары сөргүтэн көрүөхпүт», – диэн сорудахтаата. Мин бэйэм миниистири кытары көрсүһүүттэн астынан, эрэл кыымын илдьэ тахсыбытым.

Сотору кэминэн ССРС оборонаҕа министиэристибэтин кадрдарга Кылаабынай Уравлениетыттан мин ааппар сурук кэллэ:

“Народному депутату СССР

К.Е. Иванову

23.04.1990 г.

Ваше предложение о присвоении звания Героя Советского Союза воинам-якутянам Миронову А.А., Степанову Н.С., Кондакову Н.А. за заслуги и отличия в период Великой Отечественной войны рассмотрено, изучено и направлено в Комиссию Президиума Верховного Совета СССР по государственным наградам для принятия окончательного решения”.

Ити кэнниттэн, 1990 с. ыам ыйын 5 күнүгэр ССРС Президенэ М.С. Горбачев Аҕа дойдуну көмүскүүр Улуу сэрии актыыбынай кыттыылаахтарыгар, барыта 22 киһиэхэ, Сэбиэскэй Сойуус геройун аатын иҥэрэр туһунан уурааҕа тахсыбыта. Олор истэригэр биһиги биир дойдулаахтарбыт Миронов А.А., Степанов Н.С., Кондаков Н.А. бааллара. Дьокуускайга үөрүү өрөгөйө буолла. Хаһыат сирэйэ туолла, араадьыйа дорҕоонноохтук эттэ.

Советскэй Союз Геройа Степанов Н.С. ССРС маршала Язовтыын.

Арай, бу дьыаланы биир уокурукпуттан турбут депутат быһааттарда диэн буолла, атын туруорсубут дьон аата ааттаммата. Мин оччолорго сааһыра барбыт киһи эдэр ыччат омунун кытары аахсыбатым. Дьыала ситиһилиннэ, дьоммут, үс саха чулуу уолаттара Сэбиэскэй Сойуус Геройдара буоллулар диэн норуот үрдүк үөрүүтүгэр кыттыһан санаам уҕарыйда. Ол эрээри, ити үөрүүлээх түгэн буолуутугар мин эмиэ кыттыспыт дьоллоохпун диэн бүгүн сэмэйдик этэбин.

Аҕыйах хонуктааҕыта РФ оборонатын министерствотыттан И.Н.Кульбертиновка Россия Геройун аатын иҥэрии туһунан республикаттан көрдөһүүгэ аккаас суруга кэлбитин иһиттим.

Дьиҥэр, ыраахтан суругунан буолбакка, миниистир Шойгу С.К. кытары утары көрсөн олорон быһаарсыы ордук түмүктээх буолуон сөп этэ.

Климент Иванов, СР бочуоттаах гражданина